Դուշանբեում տեղի է ունեցել ՀԱՊԿ Խորհրդարանական վեհաժողովի խորհրդի նիստ. գլխավոր թեման Աֆղանստանում տիրող իրավիճակն էր
Հուլիսի 1-ին Տաջիկստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Դուշանբեում տեղի է ունեցել ՀԱՊԿ Խորհրդարանական վեհաժողովի խորհրդի նիստ՝ առկա ձևաչափով: Նիստը նախագահել է ՀԱՊԿ ԽՎ նախագահ, ՌԴ Պետդումայի նախագահ Վյաչեսլավ Վոլոդինը:
Խորհրդի նիստին մասնակցել է նաև Հայաստանի խորհրդարանի նախագահ Արարատ Միրզոյանը:
ՀԱՊԿ ԽՎ խորհրդի նիստին մասնակցել է ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Ստանիսլավ Զասը: Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության Հավաքական անվտանգության խորհրդի դեկտեմբերի (2020 թ.) Նստաշրջանի արդյունքների, կազմակերպության պատասխանատվության ոլորտում ստեղծված իրավիճակի և ՀԱՊԿ-ում կնքված միջազգային պայմանագրերի վավերացման մասին իր զեկույցում նա նշել է, որ խորհրդարանական բաղադրիչը Կազմակերպությունների գործունեության ամենակարևոր ոլորտներից մեկն է, և այս աշխատանքի կարևորությունը տարեցտարի ավելանում է՝ հաշվի առնելով ժամանակակից իրողությունները:
ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարը հայտնել է, որ նիստի ընթացքում ընդունվել է հռչակագիր, որում մտահոգություն է հայտնվում աշխարհում անվտանգության մեխանիզմների դեգրադացիայի, լարվածության աճի մասին, այդ թվում ՝ եվրասիական տարածքում:
«Ընդգծվեց, որ ՀԱՊԿ-ը կմեծացնի իր մասնակցությունը խաղաղության և անվտանգության ապահովման գլոբալ ջանքերին` հետևողականորեն պաշտպանելով միջազգային և տարածաշրջանային հակամարտությունների կարգավորումը հիմնականում խաղաղ քաղաքական և դիվանագիտական միջոցներով`միջազգայնորեն ճանաչված բանակցային ձևաչափերի շրջանակներում», - ասել է Ստանիսլավ Զասը:
Նա հավելել է, որ ՀԱՊԿ անդամ երկրների ղեկավարները հավանություն են տվել «Արդար և կայուն աշխարհակարգի ձևավորման մասին» հայտարարությանը, որում ն հաստատում են իրենց պատրաստակամությունը համատեղ աշխատելու`կառուցելու ազատ, ժողովրդավարական, ընդհանուր և անբաժանելի եվրատլանտյան և եվրասիական անվտանգություն Վանկուվերից մինչև Վլադիվոստոկ:
«Ընդհանուր առմամբ, ՀԱՊԿ Հավաքական անվտանգության խորհրդի դեկտեմբերյան նիստում ընդունված բոլոր որոշումները նոր խթան են հաղորդել կազմակերպության գործունեությանը նրա բոլոր հիմնական ոլորտներում»,-նշել է ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարը:
Միևնույն ժամանակ, Ստանիսլավ Զասը ներկաների ուշադրությունը հրավիրել է այն փաստի վրա, որ ներկայիս միջազգային իրավիճակը լավատեսության հիմքեր չի տալիս համաշխարհային անվտանգության ոլորտում դրական փոփոխություններ կանխատեսելու համար:
«Կարծես թե համաճարակը և դրա դեմ պայքարի անհրաժեշտությունը պետք է համախմբեին համաշխարհային հանրությունը և շտկեին առկա հակասությունները: Այնուամենայնիվ, ի՞նչ ենք տեսնում: Ճնշումը մեծանում է այն երկրների վրա, որոնք ձգտում են ինքնուրույն քաղաքականություն վարել: Այդ նպատակով ակտիվորեն օգտագործվում են ռազմական ներկայության կուտակումները և ռազմական գործունեության ցուցադրումը նրանց սահմանների մոտ, լայնորեն օգտագործվում են «հիբրիդային պատերազմների» գործիքներն ու «գունավոր հեղափոխությունների» տեխնոլոգիաները: Արեւմուտքը լայնամասշտաբ «ապատեղեկատվության» արշավ է սկսել ՝ օգտագործելով «կեղծիքներ»: Արդյունքում, իրավիճակը գործնականում ՀԱՊԿ անդամ պետությունների սահմանների ողջ պարագծում շարունակում է լարված մնալ», - նշել է կազմակերպության գլխավոր քարտուղարը:
Նրա խոսքով՝ Աֆղանստանում տեղի ունեցող գործընթացները զգալի ազդեցություն ունեն ՀԱՊԿ հավաքական անվտանգության Կենտրոնական Ասիայի տարածաշրջանում տիրող իրավիճակի վրա: Եվ ՀԱՊԿ-ը մեծ ուշադրություն է դարձնում այս խնդրի դիտարկմանը: Դա արվում է Կազմակերպությունում ՀԱՊԿ Նախարարական խորհրդին առընթեր Աֆղանստանի վերաբերյալ աշխատանքային խմբի կողմից:
«Մեր գնահատմամբ, Աֆղանստանի տարածքում միջազգային ահաբեկչական և կրոնական-ծայրահեղական կազմակերպությունների ակտիվացման սպառնալիքը չի նվազեցնում ահաբեկչության և թմրանյութերի հանցավոր շրջանառության տարածման հավանականությունը: Այս երկրի տարածքում և, որպես հետեւանք, Աֆղանստանի սահմանային տարածքում իրավիճակի շուտափույթ կարգավորման հավանականությունը մնում է ցածր: Հիմնական հարցերից մեկն այն է, թե այնտեղ իրավիճակն ինչ ուղղությամբ կզարգանա այնտեղից ամերիկյան և ՆԱՏՕ-ի ռազմական կոնտինգենտները դուրս բերելուց հետո. արդյո՞ք պաշտոնական Քաբուլը և «Թալիբան»-ը կկարողանան համաձայնություններ ձեռք բերել, որոնք ապահովում են երկրում խաղաղություն և կայունություն»,-ասել է Ստանիսլավ Զասն իր զեկույցում:
ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարը խորհրդարանականներին տեղեկացրել է, որ ակտիվ աշխատանքներ են տարվում «Մարտական եղբայրություն-2021» օպերատիվ-ռազմավարական զորավարժությունների շրջանակներում ՀԱՊԿ անդամ պետությունների համատեղ զորավարժությունների անցկացման նախապատրաստման ուղղությամբ, որոնց մեծ մասը կանցկացվի Տաջիկստանի տարածքում:
«ՄԱԿ-ի խաղաղապահ գործողություններում ՀԱՊԿ անդամ երկրների խաղաղապահ զորամիավորումները ներգրավելու մեխանիզմի մշակման գործընթացը շարունակվում է: Հաստատվել է Խաղաղապահ գործունեության վերաբերյալ ՀԱՊԿ հիմնական համաձայնագրում փոփոխություններ կատարելու մասին Արձանագրության նախագիծը », - ասել է Զասը:
Դրան զուգահեռ, ըստ զեկույցի, ՀԱՊԿ-ը մշակում է գործունեության նոր ոլորտներ: Մշակվում են ՀԱՊԿ անդամ պետությունների՝ կենսաանվտանգության ոլորտում համագործակցության հարցեր: Ձևավորվում են հանրային դիվանագիտության ոլորտում աշխատանքի ալգորիթմներ:
Վերջում Ստանիսլավ Զասը նշել է, որ ՀԱՊԿ քարտուղարության և ՀԱՊԿ խորհրդարանական վեհաժողովի քարտուղարության միջև զարգացել է կառուցողական փոխգործակցություն:
Ի դեպ, ուշագրավ է, որ Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության Խորհրդարանական վեհաժողովի խորհուրդը ընդունել է հայտարարություն, որում ասվում է, որ կառույցը պատրաստ է օգտագործել պառլամենտական դիվանագիտության մեթոդները՝ Աֆղանստանի Ազգային ժողովին, աֆղանական բոլոր էթնիկ խմբերին և քաղաքական ուժերին, ներառյալ «Թալիբան»-ին աջակցելու գործընթացին աջակցելու համար, որը կտանի ազգային հաշտեցման Աֆղանստանում: «Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության խորհրդարանական վեհաժողովի խորհուրդը, կապված ՀԱՊԿ անդամ պետություն Տաջիկստանի Հանրապետության հարավային սահմանների անմիջական հարևանությամբ իրավիճակի վատթարացման հետ, մտահոգություն է հայտնում ռազմական գործունեության բարձր մակարդակի կապակցությամբ Աֆղանստանում, հատկապես նրա հյուսիսային նահանգներում, օտարերկրյա ռազմական ներկայության սահմանափակման ֆոնին և կոչ է անում Աֆղանստանի Իսլամական Հանրապետության իշխանություններին և «Թալիբան» շարժմանը դադարեցնել բռնությունները՝ երկրի առաջխաղացման համար բարենպաստ պայմաններ ապահովելու համար», - ասված է հայտարարության մեջ:
ՀԱՊԿ ԽՎ խորհուրդը խստորեն դատապարտել է Աֆղանստանում տեղի ունեցած ահաբեկչական գործողությունները, որոնց զոհերը քաղաքացիական անձինք են, և շեշտել, որ ԴԱԻՇ-ի և այլ միջազգային ահաբեկչական խմբավորումների գործունեությունը Իրանի անկայունության հիմնական բաղադրիչներից մեկն է: ՀԱՊԿ ԽՎ խորհուրդը մտահոգություն է հայտնել նաև Աֆղանստանում թմրանյութերի արտադրության չափազանց բարձր մակարդակի կապակցությամբ, որը ահաբեկչական խմբավորումների եկամտի հիմնական աղբյուրներից մեկն է, և կոչ է արել Աֆղանստանի Իսլամական Հանրապետության իշխանություններին ակտիվացնել ջանքերը այս չարիքի դեմ պայքարելու համար:
ՀԱՊԿ ԽՎ խորհուրդը կոչ է արել միջազգային հանրությանը, այդ թվում `ազգային խորհրդարաններին և միջազգային խորհրդարանական կազմակերպություններին, ավելացնել մարդասիրական օգնությունը Աֆղանստանին` կանխելու աֆղան փախստականների հոսքը հարևան երկրների տարածք:
