«Pegasus» լրտեսող ծրագիրը՝ ԱՄՆ «դաշնային սև ցուցակում»
Միացյալ Նահանգներն իր դաշնային՝ «սև ցուցակում» է ընդգրկել իսրայելական «NSO Group»-ի և «Intellexa» ընկերությունների, համապատասխանաբար, «Pegasus» ու «Predator» լրտեսող ծրագրերը, որոնք վերջերս հիշատակվել էին հայաստանյան գործիչների հեռախոսները թիրախավորելու մասին հրապարակումներում, գրում է «Ամերիկայի ձայն»-ը։
Հայտնի է, որ հայաստանյան առնվազն 12 հանրային գործիչներ թիրախավորվել են իսրայելական «Pegasus» լրտեսող ծրագրի միջոցով: Այդ մասին, մասնավոորապես, հայտնի էր դարձել «Amnesty International»-ի զեկույցի արդյունքում։ Միջազգային հեղինակավոր կազմակերպությունը միացել էր «Pegasus Project» նախաձեռնությանը, որը միավորում է քաղհասարակության և լրատվական դաշտի բազմաթիվ ներկայացուցիչների: Նպատակը՝ թվային անվտանգության ոլորտում գործող իսրայելական «NSO Group» ընկերության «Pegasus» և այլ լրտեսող ծրագրերի կիրառման բացահայտումն էր ու կանխումը:
2021 թվականի նոյեմբերին իսրայելական «NSO Group»-ը հայտնվեց ԱՄՆ կառավարության «դաշնային սև ցուցակում»՝ լրտեսական գործունեության համար: Ամերիկյան կառավարության առնվազն մի քանի տասնյակ աշխատակիցների հեռախոսներ տաս երկրներում թիրախավորել էին լրտեսող ծրագրերի միջոցով։
Ըստ «The Washington Post»-ի, սաուդացի հանգուցյալ լրագրող, պարբերականի սյունակագիր Ջամալ Խաշոգիի կինը՝ Հանան Էլատրը, վերջերս դատական հայց է ներկայացրել ընդդեմ «NSO Group»-ի, քանզի, ըստ Էլատրի, «Pegasus»-ն օգտագործվել իր հեռախոսը գաղտնալսելու ու նաև այդ միջոցով ամուսնու գործունեությանը հետևելու համար:
Վերջերս հայտնի է դարձավ, որ ԱՄՆ կառավարության «սև ցուցակում» են հայտնվել երկու այլ լրտեսող ծրագրեր ստեղծող ընկերություններ, ներառյալ՝ «Intellexa»-ն: Նման ցուցակում լինելը սահմանափակումներ է ենթադրում ամերիկյան ընկերությունների հետ համագործակցության ժամանակ:
Ըստ «Amnesty International»-ի, հայաստանյան սերվերային ենթակառուցվածքներում հայտնաբերվել էին «Predator» լրտեսող ծրագրի հետքեր։ Ծրագիրը մշակել է «Intellexa» ընկերությունը: Զեկույցը ներկայացրել էր անվտանգության գծով «Meta»-ի հետազոտողների կարծիքը, թե «Predator»-ի կիրառման հավանական պատվիրատուն Հայաստանից է, և անհրաժեշտ է լրացուցիչ հետաքննություն՝ հստակեցնելու, թե ում նկատմամբ և ինչ նպատակով է այն կիրառվել:
