Էկոհանգստի գոտի՝ Լոռվա սարերում. «Ոստանին» սոցիալական խնդիրներ է լուծում
Գյուղական տուրիզմի զարգացման նպատակով Եվրամիության ֆինանսավորմամբ Լոռու մարզի Հալավար գյուղում ստեղծվել է «Էկո Հալավար» սոցիալական ձեռնարկությունը, որը միտված է համայնքի զարգացմանն ու սոցիալական խնդիրների լուծմանը: Գյուղացիները սոցիալական ձեռնարկության շահառուներ են, այցելուներին առաջարկում են էկոլոգիապես մաքուր գյուղմթերք: Գյուղական հանգստի գոտին ներկայանում է «Ոստանի» ապրանքանիշով:
Չվնասել բնությունն ու ճիշտ օգտվել նրա բարիքներից. 29-ամյա Հենրիկ Մխիթարյանը Լոռվա գեղատեսիլ բնության մեջ է գտել այն վայրը, որտեղ իրականացնելու էր փայփայած երազանքը: Անկեղծանում է՝ ցանկությունն ապագայի համար էր, բայց որոշեց ձեռքից բաց չթողնել ներկան.
«Միշտ մտածել եմ, որ մեծ տարիքում ամեն ինչից կտրված մի տեղ գնամ ու ապրեմ: Հետո մտափոխվեցի. ինչո՞ւ մեծ տարիքում, երբ կարելի է հիմա զբաղվել, որովհետև բնություն շատ եմ սիրում: Հետո սկսեցինք ընտանիքով ռեսուրսներ հավաքել ու կամաց-կամաց այն իրագործել»:
Երազանքների իրականացման ամենահարմար վայրը Գուգարքի տարածքի Հալավար գյուղն էր: Հենրիկը որոշել է բնակավայրը դարձնել էկո-ագրոտուրիզմի կենտրոն: Ասում է՝ բնական միջավայրն ունի օրգանական գյուղատնտեսությամբ զբաղվելու բոլոր նախադրյալները։
«Գյուղը ճանապարհներից շուրջ 7-8 կմ հեռու է, աղբավայրեր չկան, քիմիական արտանետումներով ոչ մի գործարան ու արտադրամաս չկա, այսինքն՝ բնությունն ամբողջովին էկոմիջավայր է ու հնարավորություն է տալիս թե օրգանական գյուղատնտեսության, և թե էկոտուրիզմի զարգացման համար»:
Հալավարում տեղացիներն անասնապահությամբ, մեղվապահությամբ ու ձկնաբուծությամբ են զբաղվում: Լեռնաջուր գետի ափին՝ ալպիական մարգագետիններում, Հենրիկ Մխիթարյանը սկսեց մեղվապահությունից, հետո հիմնեց «Էկո Հալավար» սոցիալական ձեռնարկությունը, որը կարող է շրջադարձային հնարավորություն դառնալ սարերում ծվարած գյուղի համար: «Էկո Հալավար» սոցիալական ձեռնարկությունը գյուղական տուրիզմի կենտրոն է.
«Մեզ համար կարևոր է, որ մեր շահառուները լինեն գյուղի բնակիչները՝ վաճառեն իրենց գյուղմթերքը, աշխատեն այստեղ և տարբեր ծառայություններ մատուցեն: Մենք գյուղական սննդի բաղադրիչ ունենք. հաճախորդներին գյուղական սնունդ առաջարկենք, ու այդ ամեն ինչը ձեռք բերենք գյուղի բնակիչներից»:
Հալավարում ագրոտուրիզմի զարգացմանն աջակցել է «Կանաչ արահետ» հասարակական կազմակերպությունը «Սոցիալական ձեռներեցության էկոհամակարգի զարգացում՝ սահմանային շրջաններում կանաչ առաջընթացի համար» ծրագրի շրջանակում, Եվրամիության ֆինանսավորմամբ: Ծրագրի համակարգող Լուսինե Վերդյանն ասում է՝ այն միտված է համայնքի սոցիալական խնդիրների լուծմանը.
«Գաղափարը՝ որպես համայնքային զարգացման ծրագիր, հաստատվել է և անցնելով GREENcubator աքսելերացիոն ծրագիրը՝ ֆինանսավորվել է: Հենրիկը աշխատանքները բարեհաջող է իրականացրել, և երկրորդ ֆինանսավորումը ստացել բրենդինգի համար՝ ստեղծելով ապրանքանիշ: «Էկո Հալավարը» փոխարինվեց «Ոստանի» գյուղական հանգստի գոտու»:
Սոցիալական ձեռնարկությունը ներառում է փայտե հյուրատնակներ, որից մեկը նախատեսված է ապիթերապիայի՝ մեղվաբուժության համար: Հենրիկն ասում է, որ այն տարբեր հիվանդությունների կանխարգելման ու բուժման նպատակով է ստեղծվել.
«Փեթակների վրա են պառկում, կառուցվածքն այնպիսին է. որ մեղուները տնակ չեն մտնում, դրսից են մտնում փեթակ ու դուրս գալիս, մարդուն մոտ չեն գալիս»:
Հենրիկ Մխիթարյանի ընտանիքը ներգրավված է սոցիալական ձեռնարկության աշխատանքներին, զբաղվում են նաև օրգանական մեղրի արտադրությամբ և ունեն նոր ապրանքատեսակ՝ կրեմ- մեղր:
Հալավարի գյուղական էկոտուրիզմի կենտրոնը նախատեսել է կազմակերպել նաև վայրի բնությանը չվնասելու դասընթացներ․ սովորեցնելու են, թե ինչպես օգտվել բնության բարիքներից՝ առանց կոտրելու ճյուղերն ու արմատախիլ անելու բույսերը:
