Ադրբեջանի կողմից մարտին ահագնացած սադրանքների քրոնիկոնը
Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի, Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի և Ադրբեջանի Հանրապետության նախագահի 2020թ. նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունից հետո, արցախա-ադրբեջանական շփման գծի տարբեր հատվածներում ադրբեջանական կողմը պարբերաբար դիմում է սադրիչ տարբեր գործողությունների, կատարում արցախահայության իրավունքները ոտնահարող, կյանքի ու առողջության դեմ ուղղված հանցավոր արարքներ:
Մարտակերտի, Մարտունու և Ասկերանի շրջանների սահմանային համայնքների բնակիչներին արգելվել են գյուղատնտեսական աշխատանքներն այն վայրերում, որոնք գտնվում են դրանց հարակից ադրբեջանական մարտական դիրքերի կամ հենակետերի դիտարկման տիրույթում:
Հետզհետե նվազեցվել, իսկ վերջին օրերին գրեթե ամբողջությամբ վերացվել են ձևավորված և գործնականում լայնորեն կիրառված փոխգործակցության բոլոր հնարավորությունները, ռուս խաղաղապահներին չեն տրամադրում գյուղատնտեսական աշխատանքների կատարող քաղաքացիական անձանց անվտանգության երաշխիքներ, աշխատանքների կատարման ընթացքում հրաձգային զինատեսակներից արձակվում են կրակոցներ օդ, աշխատողների և գյուղատնտեսական տեխնիկայի, այգիների ու վարելահողերի ուղղությամբ:
Այդ սպառնալիքների հետևանքով Արցախի շուրջ 37,000 հեկտար վարելահողից ու այգուց շուրջ 5,000 հեկտարը դարձել են անմշակ՝ մեծ վնասներ հասցնելով հարյուրավոր ընտանիքների ու խորացնելով նրանց սոցիալ-տնտեսական զրկանքները:
Ադրբեջանական կողմի քարոզչական, ռազմական, հոգեբանական ու տնտեսական բնույթի սպառնալիքներն ու ահաբեկչական դրսևորումները մշտապես ուղեկցել են արցախահայությանը, տեղ գտել ադրբեջանական կողմի համակարգված գործողություններում՝ 2020թ. նոյեմբեր ամսից սկսած:
Իրադրությունը սկսել է վերստին սրվել ընթացիկ տարվա մարտ ամսից: Այսպես.
Շփման գծի տարբեր հատվածներում հրաձգային զինատեսակներից տարբեր համայնքների ուղղությամբ թիրախավորված և ազատ կրակոցներ արձակելու, գիշերային ժամերին լուսարձակներով համայնքի բնակիչների տները լուսավորելու, գյուղատնտեսական աշխատանքների կատարմանը խոչընդոտելու, հեռախոսակապը խլացնելու սովորական դարձած ամենօրյա դեպքերին վերջին օրերին գումարվել է քարոզչական բնույթի ահաբեկչությունը:
Ասկերանի շրջանի՝ ներկայումս սահմանային համարվող Խրամորթ համայնքում շարժական բարձրախոսներով պարբերաբար, հայտարարվում են գյուղի բնակիչներին ուղղված տեքստեր՝ «գյուղը լքելու, ադրբեջանական օրենքներին ենթարկվելու, պահանջը չկատարելու դեպքում ուժ կիրառելու» բովանդակությամբ, ինչպես նաև իսլամական կրոնական բնույթի երգեր:
Կոչերն ազանով ուղեկցելը Արցախի խնդրին կրոնական բաղադրիչ կցելու թաքնված ուղերձ է պարունակում։
Տարիներ շարունակ Իլհամ Ալիևը ակտիվորեն բորբոքել է հակահայկական տրամադրությունները ոչ միայն Ադրբեջանի ներսում, այլ նաև թյուրքալեզու և մուսուլմանական երկրների հասարակություններում՝ քննադատելով նրանց Հայաստանի վրա ճնշման բացակայության համար։
ԻՆՉ ՆՊԱՏԱԿ ԵՆ ՀԵՏԱՊՆԴՈՒՄ ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ ԱՀԱԳՆԱՑՈՂ ՍԱԴՐԱՆՔՆԵՐԸ
Սոցիալական հետազոտությունների կենտրոնի մամուլի ծառայության ղեկավար Ազիզ Ալիբայլին օրերս հայտարարեց, որ Խրամորթ գյուղի բնակիչներին բարձրախոսներով դիմելը և ազան կանչելըլուրջ նախազգուշացում էր։
Ըստ նրա՝ նույնիսկ ներկայիս միջազգային հանգամանքներում կարող են լինել, «հակաահաբեկչական գործողություններ Ղարաբաղում»: Մեկ այլ քաղաքական մեկնաբան Զուրիա Գարաևան առաջարկել է, որ ներկայիս գործընթացները բարենպաստ միջավայր են ստեղծում Ադրբեջանի համար «հակաահաբեկչական գործողություններ» իրականացնելու համար:
Մարտի 8-ին Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության տակ գտնվող տարածքում պայթել է Հայաստանից Արցախ մատակարարվող գազի խողովակը, մինչդեռ ադրբեջանական կողմը չի թույլատրում վթարավերականգնողական աշխատանքների կատարումը, որի պատճառով Արցախի ողջ տարածքը զրկված է բնական գազից: Հանրապետությունում ներկայումս բնակվող շուրջ 120,000 քաղաքացիներից շուրջ 100,000-ի տները գազաֆիկացված են, ինչը նշանակում է, որ նրանք զրկված են գազով ջեռուցման ու տաք ջրի հնարավորություններից:
Իրավիճակը սկսեց սրվել վերջերս՝ ռուս-ուկրաինական հակամարտությանը զուգահեռ, որը, ադրբեջանական կողմի հաշվարկներով, հենց այն պահն էր, Արցախի խաղաղ բնակչության դեմ ուժային գործողոթյուններ ձեռնարկելու։ Եթե նախկինում ադրբեջանական զինուժը հիմնականում կրակում էր փոքր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներից, ապա մարտի 7-ից սկսեցին կիրառել խոշոր տրամաչափի զինատեսակներ։ Մարտի 7-ին ադրբեջանական զինուժը Ասկերանի շրջանի Հրամորտ համայնքի վարչական շրջանի ուղղությամբ արձակել է 60 մմ ականանետ։
Նմանատիպ գործողությունները շարունակվում են մարտի 11-ի դրությամբ։ Մարտի 9-ին ադրբեջանական զինուժը 60 մմ ականանետից կրակել է Մարտունու շրջանի Խնուշինակ համայնքի վարչական շրջանի ուղղությամբ, զոհերից խուսափելու համար գյուղատնտեսական աշխատանքները անմիջապես դադարեցվել են։ Նույնը տեղի է ունեցել Ասկերանի շրջանի Խրամորթ և Խնապատ համայնքների ուղղությամբ։
Նույն օրը երեկոյան ադրբեջանական կողմը գնդակոծվել և վնասել է Արցախի Հանրապետության Ասկերանի շրջանի Նախիջևանիկ համայնքի վարչական տարածքում գտնվող այգում գյուղատնտեսական աշխատանքներ կատարելուց հետո հողօգտագործողի կողմից դաշտում կայանված տրակտորը: Մարտի 10-ին գնդակոծությունից վիրավորվել է նույն համայնքի բնակիչ Սուրեն Բաղրյանը։ Մարտի 11-ին Խնապատ գյուղի գնդակոծության հետևանքով դպրոցականները տարհանվել են։ Նույն օրը երկու արկ է պայթել Խրամորթ և Խանապատ համայնքների վարչական շրջաններում։
2022 թվականի մարտի 7-ից ադրբեջանական կողմը Արցախի տարբեր շրջաններում կիրառել է 60 մմ ականանետ՝ Արցախի ուղղությամբ արձակելով ընդհանուր առմամբ 43 արկ։ Նման գործողությունները, զուգորդված Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարության ռազմական հռետորաբանության հետ, կոչված են ոչ միայն խուճապ առաջացնել Արցախի բնակիչների շրջանում, այլև ազդարարում են Արցախի բնակչության նկատմամբ նրանց իրական մտադրությունների մասին:
ՏԵՂԵԿԱՏՎԱԿԱՆ ՍԱԴՐԱՆՔԸ՝ ԲԱՔՎԻ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ԱՆՔԱԿՏԵԼԻ ՄԱՍ
Հայկական բնակչության դեմ հիբրիդային պատերազմը շարունակվում է տեղեկատվական սադրանքների տեսքով ևս. Մարտի 9-ին ադրբեջանական տելեգրամ-ալիքներով տեղեկություն է տարածվել, ըստ որի` ռուս խաղաղապահների շարասյունը Ստեփանակերտից մեկնել է Լաչինի միջանցքով դեպի Ուկրաինա, ինչն ապատեղեկատվություն էր։
Մարտի 11-ին հարձակման է ենթարկվել Արցախի Ազգային ժողովի «Ֆեյսբուքի» պաշտոնական էջը, որտեղ տեղադրվել է Ադրբեջանի դրոշը և սպառնալից գրառում արվել` 168 ժամվա ընթացքում լքել Ադրբեջանի այսպես ասած «գրավյալ տարածքները», հակառակ դեպքում ոչնչացվելու են բոլոր հայ զինծառայողները:
Մարտի 11-ին հարձակման է ենթարկվել Արցախի Ազգային ժողովի «Ֆեյսբուքի» պաշտոնական էջը, որտեղ տեղադրվել է Ադրբեջանի դրոշը և սպառնալից գրառում արվել` 168 ժամվա ընթացքում լքել Ադրբեջանի այսպես ասած «գրավյալ տարածքները», հակառակ դեպքում ոչնչացվելու են բոլոր հայ զինծառայողները:
ԱԴՐԲԵՋԱՆԸ ԷԹՆԻԿ ԶՏՄԱՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ Է ՎԱՐՈՒՄ
Սրան զուգահեռ, ադրբեջանական կողմը տարածքային պահանջներ է ներկայացնում ոչ միայն Արցախին, այլև Հայաստանի ինքնիշխան տարածքին։ Բաքվում ակտիվորեն կազմակերպվում են բազմաթիվ համաժողովներ՝ շեշտելով ներկայիս Հայաստանի թյուրքական ծագումը, ակնկալելով ադրբեջանցիների վերադարձն ինչպես իրենք են անվանում իրենց «հնագույն հողերը»։
Այս բոլոր գործողությունները հստակ բացահայտում են Ադրբեջանի մտադրությունները Արցախի հայ բնակչության նկատմամբ՝ այն է՝ իրականացնել հայերի էթնիկ զտումներ, ոչնչացնել հայկական բնակավայրերը և դրանք փոխարինել ադրբեջանական բնակավայրերով։
1lurer.am
